Nellie Verstraaten (88) en Piet Lichteveld (87) vertellen in het Oorlogsmuseum Overloon over de ’vergeten’ slag, die zij als kind van dichtbij hebben meegemaakt. Op de kleine foto is de opmars van Britse tanks en troepen te zien door het kapotgeschoten dorp.FOTO RIAS IMMINK / IMPERIAL
door Niels Kalkman: Met ’75 jaar bevrijding’ herdenkt ons land dat er driekwart eeuw geleden een einde kwam aan een verschrikkelijke oorlog. Een van de minder bekende verhalen is dat van een van de heftigste strijdtonelen van de Tweede Wereldoorlog op Nederlandse bodem, en de evacuatie van 1.500 burgers. Twee ooggetuigen vertellen over de Slag om Overloon. De vier oorlogsjaren gingen in Overloon relatief rustig voorbij. Maar in september 1944, anderhalve week na operatie Market Garden, veranderde dat volkomen. Het kleine Brabantse dorpje werd het ’Nederlandse Caen’, vernoemd naar de stad in Normandië die na D-Day compleet met de grond gelijk is gemaakt. Het grootste gedeelte van de bijna 300 huizen die Overloon telde, werd vernietigd in een verzengende veldslag tussen de geallieerden en de Duitse bezetters.
Nellie Verstraaten (88) en de 87-jarige Piet Lichteveld waren in die tijd kinderen van 13 en 12 en zaten er middenin. Beiden vertellen in Oorlogsmuseum Overloon honderduit over wat ze meemaakten tijdens de evacuatie in Overloon. Nellie is op de fiets gekomen en Piet („Ik draag nog steeds geen bril!”) kan lopend naar het museum, al zit hij ook ’gewoon’ achter het stuur van de legervoertuigen bij de meerdere herdenkingsoptochten in de buurt. „Ik doe aan alles mee”, vertelt hij.
Te midden van een museum vol met kapotschoten tanks, legeruniforms en historische foto’s nemen ze plaats voor ’een tas koffie en een stukske vlaai’. „Er gaat haast geen dag voorbij dat ik er niet aan denk”, vertelt Piet. „Er is hier geen plek die geen herinnering geeft.” Nellie vult aan. „Het is een rode draad in de geschiedenis van Overloon.” In de vertellingen bij de herdenkingen over de bevrijding gaat het vaak over de Slag om Arnhem. „Soms kan ik me daar best een beetje aan ergeren”, geeft Nellie toe.
Want het verhaal van Overloon – dat vaak vergeten wordt – is het vertellen waard, vinden de twee. Na Operatie Market Garden, op 17 september, splitst het front in Zuid- Nederland in twee delen. In de omgeving wordt flink gevochten. Op woensdag 27 september 1944 geven de Duitsers opdracht om Overloon te evacueren. De bezetter voorzag waarschijnlijk dat het dorp het toneel zou worden van een verschrikkelijke veldslag. En dat werd het. Op 12 oktober 1944 alleen al komen er in negentig minuten meer dan 25.000 granaten op het dorpje terecht. Van Overloon bleef bijna niets over. Maar de naar schatting 1.500 bewoners waren er toen al vandoor, op last van de Duitsers. Zo moest Piet Lichteveld vluchten, van onderkomen naar onderkomen, afhankelijk van onbekende boeren die een schuilkelder aanboden. Nellie Verstraaten belandde uiteindelijk met een hele groep vluchtelingen in de kelder van het psychiatrisch ziekenhuis St. Servatius. „Het was vreselijk”, vertelt ze. „Er was een gordijntje opgehangen om de evacués te scheiden van de patiënten. Maar we lagen voet aan voet met ze.”
Honger
In de kelder waren de omstandigheden verschrikkelijk. Kinderen konden niet slapen van de honger tot mensen in het ziekenhuis plakjes ontbijtkoek aanreikten om de kinderen stil te krijgen. „En soms kwam er een patiënt met een schort vol met appels. Heel attent, maar iedereen was aan de diarree dus eten konden we het niet.” Emmers met ontlasting werden door de kelder heen en weer gebracht en de inhoud klotste soms over de rand, op de kinderen. „En ondertussen ging buiten het vechten gewoon door. Elke keer weer waren we bang dat we geraakt zouden worden.” Lees meer op bron:https://digitalpublishing.telegraaf.nl/static/krant/ (Zaterdag 14 September)
Deze kinderen staan symbool voor 75 jaar vrijheid in Overloon De werkgroep 75 jaar vrijheid Overloon is volop bezig met de voorbereiding om de bevrijding op gepaste maar ook feestelijke wijze te herdenken.Op 14 oktober is het 75 jaar geleden dat Overloon bevrijd werd. Omdat deze datum op een maandag valt, zal de herdenking op zondag 13 oktober plaatsvinden.klik hier voor Programma feestelijkheden t.g.v.75 jaar vrijheid
